Kiedy ktoś używa określenia atak serca, ma na myśli występowanie symptomów charakterystycznych dla schorzenia, którego fachowa nazwa brzmi: zawał mięśnia sercowego. Należy więc skupić się na wyjaśnieniu, co to jest zawał serca i jak się objawia? Zawał ma miejsce wtedy, gdy tętnica zaopatrująca jakiś narząd ulegnie całkowitemu zablokowaniu i krew nie może dopływać do danego organu. Zawał dotyczyć może nie tylko serca, ale także wielu innych narządów (np. jelita, nerki). Niezależnie od tego, jakie narządy obejmuje, jest niezwykle niebezpieczny dla naszego zdrowia.
Nawigacja:
- Zrozumienie przyczyn zawału serca
- Najbardziej typowe objawy zawału u mężczyzn
- Najczęstsze objawy zawału u kobiet
- Menopauza a zawał – objawy u kobiet
- Wiek a zawał serca – objawy u młodych ludzi
- Zawał mięśnia sercowego a pomoc medyczna
Co to jest zawał serca?
Zawał mięśnia sercowego ma miejsce wtedy, gdy tętnica zaopatrująca jakiś narząd ulegnie całkowitemu zablokowaniu i krew nie może dopływać do danego organu. Zawał dotyczyć może nie tylko serca, ale także wielu innych narządów (np. jelita, nerki). W każdym przypadku jest wystąpienie może powodować liczne powikłania zdrowotne.
Za zawał mięśnia sercowego odpowiada zablokowany przepływ krwi, który wywołuje objawy zagrażające zdrowiu i życiu danej osoby. Niebezpieczeństwo wynika z faktu, że serce ma duże zapotrzebowanie na tlen, a gdy bogata w tlen krew tętnicza przestaje do niego dopływać, mięsień sercowy szybko obumiera. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jakie objawy mogą wskazywać na wystąpienie zawału serca i umieć je rozpoznać.
Zrozumienie przyczyn zawału serca
Najczęstszą, bezpośrednią przyczyną zawału mięśnia sercowego jest zwykle miażdżyca: gdy pęka blaszka miażdżycowa w zwężonym naczyniu krwionośnym, tworzy się skrzep krwi, który może całkowicie zatamować jej przepływ. Wystąpienie tego ostatniego zjawiska oznacza właśnie zawał mięśnia sercowego. Za główne przyczyny oraz czynniki ryzyka nieprawidłowego funkcjonowania mięśnia sercowego, można uznać schorzenia oraz niezdrowe nawyki, takie jak:
- nadciśnienie tętnicze,
- zawyżony poziom cholesterolu,
- otyłość
- palenie papierosów,
- brak aktywności fizycznej,
- niezdrowa dieta.
Objawy zawału serca
Szybkie rozpoznanie objawów zawału serca może być trudne, gdyż typowe symptomy wskazujące na nieprawidłowe funkcjonowanie mięśnia sercowego nie zawsze się ujawniają, zwłaszcza w pierwszych etapach rozwoju zaburzenia. Gdy ma miejsce tzw. cichy zawał objawy mogą być wręcz niezauważalne dla pacjenta. W takiej sytuacji nie występuje ból, może za to pojawić się osłabienie, duszność, bądź uczucie zmęczenia. Tego typu objawy zawału mogą być dostrzeżone wyłącznie w badaniu EKG, dzięki któremu lekarz może rozpoznać bliznę trwale uszkadzającą serce. W szczególności, gdy występuje mały zawał serca, objawy mogą nie być wyraźnie odczuwalne. Warto podkreślić również, że symptomy wskazujące na nieprawidłowości w funkcjonowaniu mięśnia sercowego mogą być różne w zależności od wieku, płci oraz wyjściowego stanu zdrowia.
Typowe objawy zawału mięśnia sercowego obejmują:
- piekący ból w klatce piersiowej,
- duszność,
- kołatanie serca,
- omdlenie (bądź zawroty głowy),
- osłabienie i lęk.
Najbardziej typowe objawy zawału u mężczyzn
Typowe objawy zawału mięśnia sercowego u mężczyzn obejmują występowanie dolegliwości, takich jak piekący ból w klatce piersiowej, duszność, kołatanie serca, omdlenie (bądź zawroty głowy), osłabienie i lęk. Można więc uznać, że objawy zawału serca u mężczyzn są typowe i stosunkowo łatwe do wykrycia przez osobę zmagającą się z tym schorzeniem. Objawy zawału serca u kobiet częściej są nietypowe i mniej charakterystyczne niż objawy zawału u mężczyzn. Ból może pojawić się w okolicy pleców, karku, lub żuchwy, a towarzyszyć mu może drętwienie rąk.
Najczęstsze objawy zawału u kobiet
Oprócz typowych symptomów objawy zawału u kobiet mogą obejmować także dolegliwości, takie jak nudności, ból w okolicach żołądka, płytki oddech i duszność. Ból może pojawić się nie tylko w klatce piersiowej, ale również w okolicy pleców, karku, lub żuchwy, a towarzyszyć mu może drętwienie rąk.Pierwsze dostrzegalne objawy zawału serca u kobiet wiązać się mogą z intensywnym poceniem się (zimne poty). Nawet zanim nastąpi właściwy zawał serca u kobiet objawy mogą sugerować, że z sercem dzieje się coś złego. Niespotykane dotąd zmęczenie, nudności, czy wymioty to częste wyprzedzające objawy zawału serca u kobiety.
Menopauza a zawał – objawy u kobiet
Zawał u kobiet może przypominać nieco objawy, które występują w trakcie trwania menopauzy. Zwiastujące zawał serca objawy u kobiet niejednokrotnie są identyfikowane również jako przeziębienie, grypa, zgaga, czy wrzody. Aby uniknąć postawienia niewłaściwej diagnozy, kobiety około 45-50 roku życia powinny zwrócić szczególną uwagę na dolegliwości, które mogłyby świadczyć o zaburzeniach pracy mięśnia sercowego.
Wiek a zawał serca – objawy u młodych ludzi
Objawy ataku serca to przypadłość głównie ludzi starszych – zagrożenie stopniowo rośnie z wiekiem. Jednak u ludzi młodych ten problem czasami także się pojawia. Jednak rzadziej występują tu zawały bezobjawowe (lub ewentualnie skąpoobjawowe). Gdy ujawniają się objawy zawału serca u młodych ludzi, zwykle da się je powiązać z trybem życia – paleniem tytoniu, zażywaniem narkotyków, otyłością itp. Szacuje się, że u około 10% przypadków wszystkich zawałów serca, ma on miejsce u osób poniżej 45 roku życia.
Zawał mięśnia sercowego a pomoc medyczna
W momencie wystąpienia pierwszych objawów zawału niezwykle istotna jest szybka pomoc medyczna. W zależności od indywidualnego stanu zdrowia pacjenta leczenie zawału serca może być przeprowadzane z wykorzystaniem farmakoterapii lub zabiegów chirurgicznych. Ważną techniką jest również angioplastyka wieńcowa, polegająca na rozepchaniu zwężonej tętnicy, często połączona z wprowadzeniem do niej stentu. To, jakie powikłania wystąpią w wyniku zawału serca powiązane jest z tym jak szybko pacjentowi udzielona zostanie pomoc. Gdy zachodzący zawał serca daje nietypowe objawy (zawał bezobjawowy), często pomoc medyczna udzielana jest bardzo późno i wtedy skutki ataku mogą być gorsze dla stanu pacjenta. W szczególności ludzie starsi powinni wiedzieć, jakie są objawy zawału.
Źródła:
- Zawał serca: z doświadczeń Oddziału Intensywnej Terapii Szpitala im. Dr M. Pirogowa w Łodz, Edelman. Marek, Komitet Redakcyjny Posiedzeń Naukowych Oddziału Kardiologii i Reanimacji, 1975
- The Atlas of Heart Disease and Stroke, Judith Mackay, George A. Mensah, Kurt Greenlund, World Health Organization, 2004, ISBN: 9241562765, 9789241562768
- https://www.ecrjournal.com/articles/cardiovascular-disease-women-understanding-symptoms-and-risk-factors
- https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/CIR.0000000000000912
- http://pjms.com.pk/index.php/pjms/article/view/2921
