Co jest dobre na serce? Leki, dieta, ruch, suplementy?

Miażdżyca: objawy, przyczyny i sposoby jak leczyć miażdżycę

Miażdżyca - objawy, przyczyny i sposoby jak leczyć miażdżycę tętnic

Miażdżyca to przewlekła choroba wynikająca z zaburzonego funkcjonowania tętnic, które odpowiedzialne są za prawidłowe rozprowadzanie krwi po całym organizmie. Ignorowanie symptomów świadczących o występowaniu zmian miażdżycowych może prowadzić do poważnych w skutkach powikłań zdrowotnych. Aby temu zapobiec, warto dowiedzieć się jakie symptomy mogą świadczyć o występowaniu choroby. Co to jest miażdżyca i jak można ją leczyć?

Spis treści:

  1. Co to miażdżyca?
  2. Jak wygląda miażdżyca? Objawy i pierwsze symptomy
  3. Przyczyny miażdżycy i czynniki ryzyka mogące kształtować chorobę
  4. Diagnozowanie – jakie badania wykonać, aby wykryć problem z tętnicami?
  5. Konsekwencje miażdżycy zależne od umiejscowienia blaszki miażdżycowej
  6. Leczenie miażdżycy – zachowawcze, farmakologiczne i zabiegi specjalistyczne

Co to jest miażdżyca?

Miażdżyca, określana również jako arterioskleroza to choroba przewlekła, która wywołana jest przez gromadzenie się blaszki miażdżycowej w strukturach tętnic. Proces ten często prowadzi zaburzonego funkcjonowania krwiobiegu, ponieważ zdrowe tętnice odpowiedzialne są za prawidłowy transport krwi, tlenu oraz różnego rodzaju składników odżywczych do poszczególnych części organizmu.1 Gdy w strukturach tętnic następuje gromadzenie się złogów, przepływ krwi jest zablokowany, co może przyczyniać się występowania licznych powikłań zdrowotnych.

Objawy miażdżycy mogą się od siebie różnić w zależności od umiejscowienia złogów krwi gromadzących się w tętnicach. Metoda leczenia choroby w większości przypadków dostosowana jest do lokalizacji zmian miażdżycowych oraz do indywidualnego stanu zdrowia pacjenta. Specjalista na podstawie badań może zlecić między innymi zmianę stylu życia, farmakoterapię lub inne specjalistyczne formy leczenia.2

Jak wygląda miażdżyca? Objawy i pierwsze symptomy

To jakie objawy wystąpią u danej osoby w trakcie miażdżycy, zależne jest od umiejscowienia nagromadzonej blaszki miażdżycowej. Z tego względu warto pamiętać, że miażdżyca tętnic szyjnych może wiązać się z występowaniem zupełnie innych symptomów niż miażdżyca tętnic jamy brzusznej.3 Jednak ze względu na fakt, że układ krwionośny jest systemem połączonym, można wyróżnić takie sygnały wysyłane przez organizm, które mogą pojawić się niezależnie od tego, gdzie zlokalizowana jest miażdżyca. Objawy mogą wiązać się z występowaniem dolegliwości, takich jak:

  • bóle w klatce piersiowej (bóle wieńcowe),4
  • duszność,
  • bóle brzucha,
  • zaburzenia czucia,
  • uczucie zmęczenia,
  • nadmierna potliwość,
  • skurcze łydek,5
  • przejściowe niedowłady kończyn,
  • zawroty głowy,
  • osłabienie wywołane bólem mięśni nóg,
  • problemy z utrzymaniem równowagi.

Przyczyny miażdżycy i czynniki ryzyka mogące kształtować chorobę

Za bezpośrednią przyczynę miażdżycy uznawane są gromadzące się w strukturach tętnic blaszki miażdżycowe.6 Ich nadmierna kumulacja może powstawać na skutek różnego rodzaju uszkodzeń tętnic oraz schorzeń powiązanych z nieprawidłowościami w obrębie funkcjonowania układu krwionośnego. Na tej podstawie możemy wyróżnić następujące, pośrednie czynniki etiologiczne, którymi wywołana jest miażdżyca, przyczyny te to:

  • Wysoki cholesterol – nadmiar cholesterolu w organizmie prowadzi do gromadzenia się blaszki miażdżycowej na ścianie tętnicy.7 Proces ten może przyczynić się do całkowitego zablokowania naczyń tętniczych. W efekcie uniemożliwiać dopływ utlenionej krwi do poszczególnych tkanek i narządów.
  • Cukrzyca – wśród osób zmagających się z zaburzonym stężeniem glukozy we krwi bardzo często występują stany zapalne oraz spowolnione krążenie krwi w organizmie.8 Procesy te mogą bezpośrednio wpływać na gromadzenie się złogów krwi oraz rozwój miażdżycy.
  • Zakrzepica – może być wywołana między innymi przez pęknięcie blaszki miażdżycowej. Powstały zator może wywołać całkowitą niedrożność tętnicy oraz zablokować swobodny przepływ krwi.9
  • Nadciśnienie tętnicze – zbyt wysokie ciśnie krwi może prowadzić do uszkodzeń powstałych na ścianach naczyń oraz przyspieszać powstawanie zmian miażdżycowych w obrębie tętnic.10
  • Wysoka homocysteina – zawyżone stężenie homocysteiny może prowadzić do gromadzenia się złogów oraz osłabienia elastyczności tętnic.11 Procesy te znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia schorzeń, takich jak choroba niedokrwienna serca, zakrzepica oraz miażdżyca.

Czynniki ryzyka

Miażdżyca często powstaje na skutek występowania różnego rodzaju zaburzeń zdrowotnych, takich jak nadciśnienie tętnicze. Do ich powstawania bardzo często przyczynia się niezdrowy styl życia, niewłaściwa dieta oraz dziedziczność poszczególnych schorzeń.12 Czynniki te mogą prowadzić do gromadzenia się złogów w tętnicach, a w efekcie zwiększać ryzyko zablokowania naturalnego przepływu krwi w organizmie. Na tej podstawie możemy wyróżnić czynniki ryzyka miażdżycy, takie jak:

  • nieprawidłowa dieta,
  • palenie tytoniu,
  • nadużywanie alkoholu,
  • występowanie miażdżycy w rodzinie,
  • siedzący tryb życia.13

Diagnozowanie – jakie badania wykonać, aby wykryć problem z tętnicami?

Rozpoznawaniem zaburzeń powiązanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem naczyń krwionośnych zajmuje się angiolog. Aby postawić diagnozę, lekarz na samym początku musi przeprowadzić dokładny wywiad lekarski oraz wykonać podstawowe badanie fizykalne. W znacznej większości przypadków do pełnego rozpoznania choroby, jaką jest miażdżyca konieczne okazuje się wykorzystanie dodatkowych metod diagnostycznych, takich jak:

  • USG Doppler – badanie ultrasonograficzne, które przeprowadzane jest z wykorzystaniem fal dźwiękowych. Wykonywane jest w celu zobrazowania ewentualnych nieprawidłowości występujących w obrębie naczyń wieńcowych oraz schorzeń, takich jak miażdżyca tętnic.14
  • Angiografia rezonansu magnetycznego – nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która ma na celu zobrazowanie struktur naczyń oraz tętnic wieńcowych, w celu rozpoznania zaburzeń dotyczących nieprawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego.
  • Elektrokardiografia (EKG) – często wykorzystywana, popularna metoda diagnostyczna pozwalająca na wykrycie różnego rodzaju zaburzeń powiązanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem mięśnia sercowego oraz krwiobiegu.15
  • Profil lipidowy – badanie krwi wykonywane w celu poznania stężenia cholesterolu LDL, HDL oraz trójglicerydów w organizmie. Wyniki zazwyczaj stanowią element uzupełniający inną formę badań, w celu określenia dokładnej przyczyny wystąpienia miażdżycy.

Konsekwencje miażdżycy zależą przede wszystkim od tego, gdzie odkłada się blaszka miażdżycowa

Miażdżyca może prowadzić do poważnych w skutkach powikłań zdrowotnych. Ich nasilenie oraz umiejscowienie zależne jest jednak od lokalizacji gromadzących się złogów krwi. Najgroźniejsze dla zdrowia konsekwencje niosą ze sobą między innymi miażdżyca mózgu, kończyn dolnych, a także miażdżyca tętnic nerkowych.

Miażdżyca kończyn dolnych

Choroba określana również jako miażdżyca nóg. Ten rodzaj schorzenia wynika z niewystarczającego przepływu krwi w tętnicach kończyn dolnych. Może to skutkować licznymi powikłaniami zdrowotnymi, takimi jak niewydolność krążenia czy silne niedokrwienie kończyn dolnych.16 Objawy miażdżycy nóg to przede wszystkim bóle oraz skurcze, które mogą przyczyniać się do problemów z chodzeniem oraz poruszaniem się.

Miażdżyca mózgu

Brak aktywności fizycznej, stosowanie używek oraz niezdrowy styl życia mogą przyczynić się do rozwoju miażdżycy mózgu. Kliniczne objawy choroby pojawiają się najczęściej u osób po 50 roku życia i mogą wiązać się z występowaniem silnego bólu głowy, problemów z koncentracją oraz zaburzeń mowy. Przewlekła miażdżyca mózgu może wywoływać poważne w skutkach powikłania, takie jak zaburzenia i objawy psychiczne, niedowład kończyn dolnych czy udar mózgu.17

Miażdżyca tętnic nerkowych

Choroba, która może prowadzić do całkowitego zwężenia tętnic nerkowych. Najczęściej powstaje na skutek zawyżonego poziomu cholesterolu oraz zbyt wysokiego stężenia glukozy we krwi. Konsekwencjami tego schorzenia mogą być poważne zaburzenia zdrowotne, takie jak niewydolność nerek, nadciśnienie tętnicze oraz udar mózgu.

Miażdżyca tętnic jamy brzusznej

Miażdżyca tętnic jamy brzusznej spowodowana jest niewystarczającym przepływem krwi do tętnic przewodu pokarmowego. Może objawiać się poprzez silne bóle brzucha, problemy żołądkowe oraz zmniejszenie masy ciała.18 Najczęściej występujące konsekwencje choroby to niedokrwienie jelit oraz całkowicie zwężone światło tętnicy.

Miażdżyca tętnic szyjnych

Nadciśnienie tętnicze oraz zawyżony poziom cholesterolu mogą przyczynić się do gromadzenia się złogów na ścianach tętnic szyjnych. Miażdżyca zlokalizowana w tej części organizmu może objawiać się poprzez silne bóle głowy, zaburzenia mowy oraz wzroku. Zablokowane tętnice szyjne wiążą się ze znacznie zwiększonym ryzykiem wystąpienia u danej osoby udaru mózgu.

Miażdżyca aorty piersiowej

Do rozwoju miażdżycy aorty przyczyniają się różnego rodzaju schorzenia dotyczące nieprawidłowego funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego, takie jak hipercholesterolemia czy cukrzyca typu 2. Wraz z postępem choroby mogą pojawiać się różnego rodzaju dolegliwości powiązane z bólem kończyn, zaburzeniami widzenia oraz pogorszonym samopoczuciem.19 Miażdżyca aorty może wiązać się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, takimi jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu oraz zawał serca.

Leczenie miażdżycy – zachowawcze, farmakologiczne i zabiegi specjalistyczne

Niestety samej choroby nie można cofnąć, więc samo leczenie miażdżycy ma na celu jedynie usprawnienie swobodnego przepływu krwi przez tętnice, a także załagodzenie objawów towarzyszących chorobie. W zależności od stopnia nasilenia poszczególnych symptomów oraz indywidualnego stanu zdrowia pacjenta, lekarz może zlecić mu zmianę stylu życia, farmakoterapię lub leczenie chirurgiczne.

Domowe sposoby na miażdżycę – jak zapobiegać przez naturalne metody leczenia

Domowe formy terapii stosowane są, aby ograniczyć negatywny wpływ jaki wywierają na organizm czynniki ryzyka miażdżycy oraz, aby spowalniać ewentualny rozwój choroby. Z tego względu, w domowym leczeniu miażdżycy szczególną uwagę warto zwrócić na codzienne nawyki, takie jak:

  • regularna aktywność fizyczna,
  • zadbanie o zdrową i zbilansowaną dietę,
  • nawadnianie organizmu,
  • ograniczenie spożycia soli, cholesterolu pokarmowego oraz tłuszczów trans,
  • unikanie stosowania używek,
  • ograniczenie stresu w codziennym życiu.

Leki na miażdżycę

Pierwszym krokiem w leczeniu miażdżycy jest w większości przypadków farmakoterapia. Lekarz w zależności od rodzaju choroby może zalecić pacjentowi zażywanie środków, takich jak leki na obniżenie poziomu cholesterolu lub zapobiegające tworzeniu się skrzepów krwi. Najczęściej przepisywane przez specjalistów preparaty na miażdżycę, to:

  • Aspiryna – czyli kwas acetylosalicylowy, zalecany przez lekarzy jako środek profilaktyczny w celu zapobiegania miażdżycy oraz zawału serca.20
  • Blokery kanałów wapniowych – takie jak Cordafen czy Isoptin, obniżają ciśnienie krwi oraz zmniejszają ryzyko powstawania uszkodzeń w obrębie tętnic.
  • Statyny – obniżające stężenie cholesterolu we krwi, wśród tego typu leków można wymienić Lovasterol oraz Simvasterol.
  • Inhibitory konwertazy angiotensyny – takie jak Cilan oraz Tanatril, stosowane są w celu obniżenia ciśnienia tętniczego.21

Zabiegi specjalistyczne i operacje

W przypadku, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi pożądanych rezultatów lub zmiany miażdżycowe są bardzo nasilone, konieczne może okazać się zastosowanie bardziej inwazyjnych metod leczenia. W zależności od lokalizacji zmian miażdżycowych oraz od ogólnego stanu zdrowia pacjenta lekarz może zadecydować o wykonaniu zabiegów specjalistycznych, takich jak:

  • Operacja pomostowania tętnic – operacja, w trakcie której następuje wypełnienie uszkodzonych tętnic za pomocą zdrowego naczynia wieńcowego.22
  • Terapia trombolityczna – zabieg polegający na dożylnym wprowadzeniu leków mających na celu rozpuszczenie skrzepów krwi, odpowiedzialnych za powstawanie miażdżycy.
  • Angioplastyka – zabieg z użyciem cewnika polegający na otworzeniu zwężonych lub całkowicie zablokowanych tętnic.
  • Chelatacja – metoda polegająca na podawaniu pacjentowi kroplówki, w celu oczyszczenia żył ze złogów miażdżycowych.23

Podsumowanie

Miażdżyca jest chorobą tętnic, które doprowadzają krew do poszczególnych części organizmu. W zależności od tego czy u danej osoby wystąpiła miażdżyca tętnic szyjnych, mózgu lub miażdżyca tętnic wieńcowych, schorzenie może wiązać się z występowaniem różnorodnych objawów. Nieleczona miażdżyca może prowadzić nawet do zawału serca czy udaru mózgu. Zależnie od stanu zdrowia pacjenta, lekarz może wprowadzić odpowiednią formę leczenia choroby oraz przyczynić się do znacznej poprawy jakości zdrowia. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do występowania zmian miażdżycowych należy skontaktować się ze specjalistą oraz stosować się do jego zaleceń.

Kliknięcie rozwinie listę źródeł wykorzystanych w artykule
  1. https://www.researchgate.net/publication/299442416_Clinical_signs_of_atherosclerosis
  2. http://pub.chinasciencejournal.com/JournalofGeriatricCardiology/22974.jhtml
  3. https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/ATVBAHA.110.203588
  4. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmed.2015.00080/full
  5. https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCULATIONAHA.105.548099?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%3dpubmed
  6. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1936878X12005852?via%3Dihub
  7. https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/JAHA.119.012924
  8. https://www.jstage.jst.go.jp/article/jat/25/1/25_RV17014/_article
  9. https://www.hindawi.com/journals/bmri/2011/907575/
  10. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/136891/
  11. https://nutritionj.biomedcentral.com/articles/10.1186/1475-2891-14-6
  12. https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/01.CIR.0000131513.33892.5b
  13. http://www.omjournal.org/ReviewArticle/FullText/200907/FT_AtherosclerosisandPhysicalActivity.html
  14. https://www.jcdr.net/article_fulltext.asp?issn=0973-709x&year=2013&month=June&volume=7&issue=6&page=1194-1196&id=3085
  15. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18608184/
  16. https://www.archivesofmedicalscience.com/State-of-the-art-paper-Peripheral-arterial-disease-of-the-lower-extremities,52917,0,2.html
  17. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28154100/
  18. https://www.ahajournals.org/doi/pdf/10.1161/ATVBAHA.110.203588
  19. https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/ATVBAHA.118.310850
  20. http://www.clinmedres.org/content/12/3-4/147
  21. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1324185/
  22. https://openheart.bmj.com/content/5/1/e000766
  23. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3654245/

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

× 3 = twenty four